Trafik Kazasında Destekten Yoksunlukta Zarar Süreleri Hesaplaması

Trafik kazasında ölüm yaşandığı takdirde Türkiye’de kafa karıştıran genel olarak ta hesaplanması mağdur yakınları ve bu konu ile yakından bağı olmayan hukukçuların bile zorlandığı konulardan bir tanesi mağdur yakınlarının ne kadar süre için destek alacağı veya tazminatın nasıl hesaplanacağı konudur.

Sürecin son derece hassas olması ve trafik kazası gibi büyük bir olayda vefat edenin arkasında bırakmış olduğu kişilerde bırakmış olduğu büyük ekonomik yaraların telafisi için uzman bir destek son derece önemlidir. Zira bu alan baştan sona uzmanlık gerektiren bir alandır. Fakat maalesef son zamanlarda konunun ticaret kısmı ile ilgilenen insanlar vatandaşı mağdur etmekte ve zararın sebebiyet vermektedir bu nedenle sizi arayıp ulaşanlar değil sizin araştırıp ulaştığınız avukatlarla çalışmanız son derece önemlidir.

Destekten yoksunluk tazminatlarında hesaplama kalemlerinde ana etkenler şunlardır.

1. Aktif dönem
2. Pasif dönem
3. Destekten yoksun kalanların yaşlarına göre destek alacakları zaman dilimi
4. Desteğin yaşam süresi gibi etkenler ana dilimi oluşturmaktadır.

Türkiye’de Yaşam Tablolarına Göre Hesaplama Kriterleri

Ülkemizde trafik kazaları haberlerin ana malzemesi olmaya devam ederken bunca mağdurun ortaya çıktığı alanda devletimizin de hesaplama ve tazminat noktasında yaptığı çalışma ve tablolardan biraz bahsedelim.

Gerek Beden Bütünlüğünün İhlali Sonucu meydana gelen zararın hesabında ve gerekse destekten yoksun kalma sürelerinin hesabında zarar görenin ya da müteveffanın veya desteklerin muhtemel (bakiye) ömür sürelerinin hesabına ihtiyaç olmaktadır. Bu süre varsayımsal bir süredir. Bunun için uzun süreden beri muhtemel yaşam tabloları adı verilen tablolardan elde edilen değerler esas alınmaktadır. Yargıtay çoğunlukla PMF-1931 (Population Masculine et Feminine) yaşam tablosunu kullanmaktaydı. 2014’den itibaren Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, “TRH2010” adı verilen “Ulusal Mortalite Tablosu”nu kullanılmasını içtihat ederken. Son düzenlemelerle Adli ve İdari Yargı tamamen TRH 2010 Ulusal Yaşam Tablosunu kullanmaya başlamıştır.

Destekten Yoksunluk Süresinde Kaza Tarihi Baz Alınmalıdır

Trafik kazalarında veya iş kazalarında vefat durumlarında da kafa karıştıran durumlar mevcuttur. Örnek olarak kişilerin zarar süreleri açılan dava tarihine göre mi yoksa farklı bir kriter mi yada kaza gününe göre mi hesaplanmalı sorusu da kafaları bulandırmaktadır. Ama bakıldığında kaza günü vefat gerçekleşmiş ise destekten yoksun kalanlarda o gün itibari ile desteklerinden mağdur kaldıkları düşünülerek kaza günü hesaplamalarda kullanılmalıdır.

Destekten Yoksunlukta Kişilere Göre Zarar Süreleri

Bir vatandaşımız trafik kazası veya iş kazası dolayısı ile vefat ettiğinde birçok aile veya birinci derece yakını destekten yoksun kalabilmektedir. Bu bakımdan sırası ile desteklerle alakalı sizlere bilgi iletmek istiyoruz.

1. Eşin Destek Süre Hesaplaması: Burada ilk kural destek olan eşin yaşam süresine bakılır. Ancak destek olunan eş yaş olarak büyükse kendi yaşam tablosu üzerinden tazminat hesaplaması yapılır. Eğer eş kaza vefat sonrası evlenmiş ise alacağı tazminat ise evlenme ile kaza tarihi arasını kapsayacaktır. Eğer evlenen eş kısa süre sonra boşanırsa bu kez ise evli kaldığı süre sayılmadan ilk eşinin tazminatından faydalanma hakkına sahip olacaktır. Bunu desteklemek için dul olan eş eşinden trafik kazasına bağlı tazminatı aldı destekten yoksunluk tazminatını ardından evlendiğinde sigorta firması dul eşe sen evlendin fazla hakkımızı geri öde diyemediğinden burada da böyle bir tazminat hesaplama durumu mevcuttur. Yine eşler noktasında farklı bir bilgide destekten yoksun olan eş dava veya sigorta ile tazminat süresinde vefat ederse ilgili kurum ölüm tarihine kadar olan tazminatı ödemekle yükümlüdür.
2. Çocukların Destek Süre Hesaplamaları: Türkiye’de destekten yoksunluk çocuklarda cinsiyet ayrımına göre şöyle yapılmaktadır. Erkeklerde 18 yaş kız çocuklarda ise kentte yaşıyorsa 22 yaşına kadar köyde yaşıyorlar ise 18 yaşına kadar anne ve babalarından destek görürler. Eğer erkek çocukların orta düzey eğitimi devam ediyorsa 20 yaşına kadar üniversite yani lisans eğitimi devam ediyorsa 25 yaşına kadar ailelerinden doğal olarak ta destekten yoksun kaldıkları kişiler üzerinden tazminat alabilirler. Kız çocuklarında tazminat süreleri erken evlenme süresine göre de farklılık gösterir. Erken evlilik yapan çocuklar evlilik zaman dilimine göre destekten yoksunluk tazminatı alabilirler. Ayrıca kız çocukları evlenmiş boşanmış veya hiç evlenmemiş ve sigortalı bir işleri yok ise ölen anne ve babalarından ötürü maaşa bağlanırlar. Ayrıca evli kızların eğer çocukları var ise ve bu çocuklara da anneleri bakıyorsa ve kazada anne vefat etmiş ise çocukların belli bir yaşa gelmelerini kapsayan süre için kız evlat tazminat alabilmektedir.
3. Çocukların Anne ve Babaya Destek Süreleri: Türkiye’de kural anne ve babanın yaşı üzerinden işlemektedir. Ülkemizde çocukların destek süre hesaplaması bazen 18 yaşına gelme zamanları ile bazen de okul bitirme süreleri baz alınarak hesaplanmaktadır. Ancak bilinen bir gerçek var ki köylerde veya kentlerde çocuklar ailelerinin işlerine destek vermektedir. Buda destek süre başlangıcının hangi yaş olacağı tartışmasını alevlendirmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu araştırmalarına göre kentlerde kız çocukları 10 erkek çocukların ise 12 yaşından itibaren aile bütçesine destek verdiği köylerde ise her iki cins adına 9 yaşından itibaren aileye destek oldukları sonucu ortaya konmuştur. Bu bakımdan tazminat hesaplamalarında kriter şehir ve köylere göre bu yaşlar alınmalıdır.
4. Kardeşlerin Destekten Yoksunluk Süre Hesaplaması: Kardeşlerin destek durumu ise şöyledir. Baba ölmüştür veya sağdır ancak hastadır evin geçimi erkek veya kızda yani abi veya abladadır. Burada da aynı babanın çocuklarına desteğindeki kriterler uygulanır. Aynı zamanda kardeşlerden biri özürlü ise burada da abi veya ablaların yaşan sürelerine göre destek alabilirler. Yine iki kardeş olduğunu düşünelim biri ev işi yapıyor öteki de işte çalışıyor burada da kardeşlerden ölenin desteğinden yoksun kalan yaşı büyükse kendi yaşına göre yaşı küçük ise ölenin yaşam süresi kadar tazminat alabilmektedir.

Destekten Yoksunlukta Payların Kişilere Ayrılması

Destek paylarının dağıtılmasında ise aşağıdaki esaslar dikkate alınmaktadır.

• Öncelikle ölenin desteğini temelde hak kazanan kişiler sağ kalan anne babası eşi ve çocuklarıdır. Destek paylarının dağıtılması ise aşağıdaki örnek senaryo gibi şekillenmektedir.

1.Sağ Eş, Sağ Çocuk, Sağ Anne ve Baba Senaryosu

Eş ve çocuk zararları, (Destek Payları) hesaplanan vefat edenin doğacak tazminatından kendisine iki (2) sağ kalan eşe iki (2) ve varsa çocuklara birer (1) pay düşecek şekilde paylaştırılmıştır. Anne ve baba çocuklar ile eşit pay alır ve çocuk gibi değerlendirilir.

2. Sağ Eş, Sağ Anne ve Baba Senaryosu (Çocuk Yok)

(Destek Payları) hesaplanan vefat edenin doğacak tazminatından kendisine iki (2) sağ kalan eşe iki (2) düşecek şekilde paylaştırılmıştır. Anne ve baba çocuklar ile eşit pay alır.
3. Sağ Anne ve Baba Senaryosu (Evlilik Yok-Bekar)
(Destek Payları) hesaplanan vefat edenin doğacak tazminatından kendisine iki (2), Anne ve babaya birer pay düşecek şekilde paylaştırılmıştır. Anne ve baba eşit pay alır.

Ülkemizde destekten yoksunluk tazminat kalemlerinin kişilere göre hesaplaması ve bu kalemlerde yer alan parametrelerin tam olarak bilinmemesinden ötürü ofisimiz sizlere destekten yoksunluk tazminatı noktasında aktüerya hesaplama hizmeti sunmaktadır. Bu hizmetten faydalanabilir makalelerimizi okuyarak kendi hesaplamalarınızı da ortaya çıkarabilirsiniz. Destekten yoksunluk tazminatında genel olarak SGM ve sigorta firmalarının tutumları farklılık gösterdiğinden ortada karmaşık durum olmaması için yapmanız gereken uzman bir ekipten hukuk ofisinden destek almak olmalıdır.