Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası (2024)

Ortaklığın Giderilmesi bir başka adıyla İzale-i Şuyu davası, birden çok malikin paylı yada elbirliği ile mülkiyetinin söz konusu olduğu menkul yahut gayrimenkul mallara ilişkin paydaşlığı (elbirliğiyle mülkiyette ortaklığı) sona erdiren ve tarafların kişisel olarak malik sıfatının devam etmesinin yolunu açan özel bir dava türüdür.

Ortaklığın Giderilmesi Davası mala birlikte malik olan tarafların anlaşamaması halinde açılır. Dolayısıyla tarafların söz konusu malı uzlaşarak paylaşmaları halinde dava açılmasında hukuki yarar yoktur.

Ortaklığın Giderilmesi Davası'nda Zorunlu Arabuluculuk

Ortaklığın Giderilmesi davası açılmadan önce dikkat edilmesi gereken en önemli husus dava açılmadan önce arabulucuya başvurma zorunluluğudur. Arabulucuya başvurulmadan açılacak olan Ortaklığın Giderilmesi davası mahkeme tarafından yapılacak öninceleme sonucunda dava şartı eksikliği sebebiyle esastan reddolunacaktır. ( Dikkat; değişiklik 01.09.2023 tarihinden itibaren geçerli olup meseleyi güncel kaynaklardan incelemeniz tavsiye olunur.)

Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Tarafların Zorunlu Arabulucu vasıtasıyla uzlaşmaması durumunda mesele artık mahkeme vasıtasıyla dava açılması suretiyle çözülecektir. Ortaklığın Giderilmesi Davası, dava konusu malın bulunduğu yer Sulh Hukuk Mahkemesinde açılır. Sulh Hukuk Mahkemeleri ülkemizdeki bütün adliyelerde bulunmaktadır.

İzale-i Şuyu Davası Kime Karşı Açılır?

Ortaklığın Giderilmesi Davası, dava konusu mal üzerinde ortak olan, payı bulunan bütün paydaşlar tarafından tek başına yahut birden çok paydaşla beraber diğer paydaşlara karşı açılabilir. Aynı şekilde davacı davayı bütün paydaşlara karşı açmak zorundadır. Davacının herhangi bir paydaşı dava dışında bırakması Ortaklığın Giderilmesi Davası açısından söz konusu olamaz. Paydaşlardan birinin ölmüş olması durumunda ortaklık devam etmişse dava ölen paydaşın mirasçılarına karşı açılmalıdır.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Süreye Tabi Midir?

Ortaklığın Giderilmesi Davasında zamanaşımı bulunmamaktadır. Dolayısıyla her bir paydaş dilediği zaman bu davayı açabilir. Fakat makalemizin ilerleyen bölümlerinde detaylarıyla bahsedeceğimiz üzere TMK 698. Maddesine göre uygun olmayan zamanda paylaşım istenmesi mümkün değildir. Uygun olmayan zaman, hakim tarafından olayın dürüstlük kuralı çerçevesinde değerlendirilmesiyle ortaya çıkacaktır.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Ne Kadar Masraf Çıkar?

Ortaklığın Giderilmesi Davasında ödenecek olan harcın tamamı davayı açan paydaş tarafından davanın başında karşılanmakla beraber dava sonunda yapılan giderler paydaşlara payları oranında yükletilir. Davacının yatırması gereken nisbi harç ve giderler, malın gayrimenkul olması ve paylaşımın hangi şekilde yapılacağı durumlarında farklılık göstermektedir. Buna göre gayrimenkulün aynen yani fiziken bölünerek paylaştırılması durumunda malın tespit edilen değerinin binde 4,55’i oranında nisbi karar ve ilam harcı alınmaktadır. Gayrimenkulün satış suretiyle paylaştırılmasına karar verilmesi durumunda ise, malın satış bedelinden bir paydaşın payına düşen miktarın binde 11,38’i oranında nisbi karar ve ilam harcı alınmaktadır.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Paylaşım Nasıl Yapılır?

Ortaklığın Giderilmesi Davasında, TMK m. 699’dan hareketle paylaşım, malın aynen yani fiziken bölünerek paylaştırılması, pazarlıkla veya arttırma suretiyle satılarak bedelin paylar oranında bölünmesi şeklinde gerçekleştirilebilir. Paylaşma biçiminde uzlaşma sağlanamaması halinde, paydaşlardan birinin istemi üzerine hakim, malın aynen bölünerek paylaştırılmasına, parçaların değerlerinin denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para ekleyerek denkleştirmenin sağlanmasına karar verir. Bölme istemi durum ve koşullara uygun görülmezse ve özellikle paylı malın önemli bir değer kaybına uğramadan bölünmesi olanaksızsa açık arttırmayla satışa hükmolunur. Örneğin; Araziye ilişkin bir Ortaklığın Giderilmesi Davasında malın aynen bölünebilmesi için taşınmazın yüzölçümünün, pay ve paydaş sayısının, imar mevzuatına uygun olup olmadığının ve niteliğinin mahkemece araştırılması gerekmektedir. Buna göre imar mevzuatına göre inşaat yapılacak alan aynen bölünerek yapılan paylaşımdan sonra bu niteliğini kaybettiği takdirde bölündükten sonra ortaya çıkan parsel alanı önemli ölçüde değer kaybına uğrayacaktır. Bu durumda ortaklığın giderilmesi satış suretiyle gerçekleştirilecektir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Satış Nasıl Yapılır?

Ortaklığın Giderilmesi Davasında gayrimenkulün aynen bölünmesinin mümkün olmadığı durumda satış usulünün izlenmesine karar verir. Paydaşlar oy birliği ile karar verirse satış ortaklar arasında gerçekleşir aksi takdirde açık arttırma yoluyla satış yapılacaktır. Satışı yapılacak gayrimenkul külliyen satılacaktır. Örneğin arazi satılacaksa üzerindeki bina ve diğer yapılar da satılacaktır.

Mülkiyet Konusunda İhtilafın Bulunması Durumunda Ne Yapılır?

Ortaklığın Giderilmesi Davası sırasında dava konusu olan malın mülkiyeti hususunda ihtilaf varsa örneğin malın yahut mal üzerindeki binanın kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık varsa öncelikle mülkiyet üzerindeki ihtilafın çözüme kavuşturulması gerekir. Böyle bir durumda mülkiyetin ihtilaflı olduğunu iddia eden paydaş mahkemeden ayrı bir dava açmak üzere süre ister. Bu durumda mahkeme mülkiyet üzerindeki ihtilaf çözümleninceye kadar bekleyecektir.

Ortaklığın Giderilmesinin İstenemeyeceği Durumlar Nelerdir?

Ortaklığın Giderilmesi Davasının açılamayacağı haller paylı mülkiyetin sona ermesini düzenleyen TMK’nın 698. Maddesine göre şu şekilde belirlenmiştir;

• Uygun olmayan zamanda paylaşma istenemez.

Uygun olmayan zamana örnek olarak bina yapımı devam ederken paylaşım istenmesi verilebilir. Bununla beraber ortaklığın giderilmesi diğer paydaşlara zarar verecekse yine uygun olmayan zamanda paylaşım istenemez kuralı devreye girecektir.

• Hukuki işlem gereğince veya Paylı malın sürekli bir amaca özgülenmesi durumunda paylaşım istenemez.

Örneğin sağ kalan eşin miras payına mahsuben taşınmazın bu eşe özgülenmesin durumunda paylaşım istenemez.

• Paylaşım isteme hakkı hukuki bir işlemle sınırlandırılmışsa paylaşım istenemez. Dikkat edilmesi gereken nokta sınırlandırma süresi 10 yılı geçemez ve gayrimenkuller bakımından sözleşme resmi şekle tabidir.

TMK’da yukarıda verilen sınırlamalar düzenlenmiş olmakla beraber diğer kanunlarda da bazı sınırlamalar getirilmiştir. Örneğin; KMK 7. Maddesine göre; Taşınmaz mal üzerinde yer alan binada kat mülkiyeti kurmak mümkün iken; sadece taşınmaz hakkında satış suretiyle ortaklığın giderilmesi kararı verilemez.

Tapusuz Taşınmazda Ortaklığın Giderilmesi İstenebilir Mi?

Sıkça karşılaşılan durumlardan biri de tapusuz taşınmazlarda ortaklığın giderilmesi davası açılmasının mümkün olup olmadığı sorusudur. Öncelikle belirtmek gerekir ki gayrimenkuller hakkında Ortaklığın Giderilmesi Davası açmak için bahsi geçen gayrimenkulün tapuda kayıtlı olması gerekir. Böyle bir durumda ortaklığın giderilmesini talep eden paydaşın öncelikli olarak şartlar oluşmuşsa tapunun tescilini talep etmesi yerinde olacaktır.

İzale-i Şuyu Davasını Açmak İçin Avukat Tutmak Şart Mıdır?

Türk hukuk sistemine göre belirli bazı durumlar dışında avukat tutma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ortaklığın giderilmesi davasını açmak için de avukat tutmak zorunlu değildir. Ancak şunu belirtmekte fayda var ki hak kaybına uğramamak için avukat tutmak bu davayı açacak kişi için daha uygun olacaktır.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Ne Kadar Sürer?

Ortaklığın Giderilmesi Davası tahminen 6ay-1,5 yıl arası sürmektedir. Ancak bu süre mahkemenin yargılama sürecine, yapılacak işlemlerin doğru ve çabuk yapılmasına , tarafların yargılamayı kolaylaştıran yada zorlaştıran tutumlarına göre değişiklik arz edebilmektedir.

İzale-i Şuyu Davasında Hissesini Satmak İstemeyen Ortak Ne Yapabilir?

Ortaklığın Giderilmesi Davasında satış yapılmasını istemeyen taraf mahkemeden malın aynen bölünerek paylar oranında paylaştırılmasını talep etme hakkına sahiptir. Bu durumda mahkeme aynen bölünme için gerekli şartları araştıracak şartlar mevcutsa mal bölünerek paylaştırılacaktır. Mahkeme satışın uygun yöntem olduğu kararında ise payını satmak istemeyen taraf satışın ortaklar arasında olmasını talep ederek tüm payları iktisap edebilecektir. Dikkat etmek gerekir ki satışın ortaklar arasında yapılabilmesi için bütün ortakların onayı şarttır.

İzale-i Şuyu Davasında Satışı Engellemek Mümkün Müdür?

Mahkemede malın aynen taksiminin istenmesi üzerine yapılan incelemeler sonucunda aynen taksime uygun olmadığı görülürse açık arttırma ile satışa karar verilecektir. Dolayısıyla bu karardan sonra satışı engellemek mümkün olmamakla beraber satışın ortaklar arasında yapılması kararı alınmasının sağlanması ile mal üzerindeki hissenin elden çıkarılmak zorunda kalınmasını engelleyebilir.

1. Arıkan Hukuk Bürosu'na 24 saat whatsapp hattımızdan 0507 371 1717 - 0507 529 0407
2. Sitemizdeki canlı destekten
3. İletişim kısmındaki mail ile
4. Son olarakta telefonlarımızdan ulaşabilirsiniz.