EN
İçindekiler
İhraç; son dönemde çok sık duyduğumuz konulardan bir tanesi. Ülkemizde son yıllarda yaşanan hadiseler nedeniyle bir çok kurumdan kamu görevlisinin memuriyetten ihraç edilmesi sonrası, ortaya karmaşık bir durum çıktı. Kişiler ihraç olduktan sonra; memuriyet haklarını kaybettikleri gibi sosyal güvenlik hukukundan kaynaklı haklarını da alamadılar. Emeklilik işlemleri başlatılmadı, emekli işlemleri başlatılarak aylık bağlandı ama emekli ikramiyeleri ödenmedi, emeklilik işlemleri geç başlatıldı ama faiz ödenmedi... vs. İhraçların emeklilikleri ile ilgili tam bir hukuki karmaşa meydana geldi ve durum halen kafalarda soru işareti oluşturmaya devam ediyor.
Örneğin; 2018 yılında çalıştığı kurumdan ihraç edilen A.K adlı kişi, 2019 yılında emekli olmak için Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurmuş kendisine emekli maaşı bağlanmış ancak hizmet birleştirmesi olduğundan kendisine emekli ikramiyesi ödenmeyeceği cevabı verilmiştir.
Yine bir başka örnek ise medyada kendine oldukça geniş bir yer bulmuştur. Olayda 2016 yılında ihraç olan bir polis memuru, SGK’ya başvurarak emekli olmuş aylık bağlanırken emekli ikramiyesi hizmet birleştirmesinden ötürü ödenmemiştir. Bunun üzerine açılan davada kişinin memurluk hizmet süresinin emekli ikramiyesi için yeterli olduğu kanaatine varılarak emekli ikramiyesi ödenmiş ve emsal bir karar ortaya çıkmıştır.
Memuriyette Emekli Hizmet Süresi Dolanlar Hizmet Birleştirmesi Olsa da Emekli İkramiyesi Alabilir
İhraç olan emeklilerde asıl mevzu; memuriyette geçen hizmet süresinin başlı başına emekli olmaya yetip yetmediğidir. Burada kişilerin hizmet birleştirmesinin olup olmadığına bakarak durumlarının tespitinin tam olarak yapılması gerekir. Bu tespitin ardından emekli ikramiyesi ile ilgili süreç, takip edilerek çözülür.
Memurluktan İhraç Olanların Yasadaki Yeri
5434 sayılı Kanun’un 26.01.2012 tarihli ve 28185 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6270 sayılı Kanunla değişik 89. maddesinin 1. fıkrasında, "Hizmet sürelerinin tamamı bu Kanun ve/veya 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4 üncü maddesi kapsamında geçenlerden emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanan veyahut toptan ödeme yapılan asker ve sivil tüm iştirakçilere, her tam fiili hizmet yılı için aylık bağlamaya esas tutarın bir aylığı emekli ikramiyesi olarak verilir."
Bu kanunun 2. fıkrasında ise "Birinci fıkra kapsamına girmemekle birlikte, bu Kanun ve/veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında hizmeti bulunanlardan mülga 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden emeklilik, yaşlılık ya da malullük aylığı bağlananlara ise; bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi hükümlerine tabi olarak bu Kanuna tabi daire, kuruluş ve ortaklıklarda geçen çalışmalarının, 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesi ödenir." kuralına yer verilmiştir.
Emekli Sandığı Süresi, İhraç Olanlar İçin Belirleyici Oluyor
Buradan yola çıkarak makalemize temel dayanak olan bu kanun maddesi ile birlikte örneklerde yer alan açıklamaları karşılaştırdığımızda ihraç olanların emekli ikramiyesi alması hususundaki dayanakları netleştirmiş olmaktayız. Konuyu daha iyi izah etmek bakımından bir örnek verecek olursak önce SSK'lı olan, bir süre de Bağkur'lu olup sonradan memuriyete geçen kişinin emekli olduktan sonra emekli ikramiyesi ödenir mi sorusu kafaları karıştırsa da, bakılması gereken Emekli Sandığına tabi olduğu dönemde emeklilik şartlarının oluşup oluşmadığıdır.
Memurların Emekli İkramiyesinin Ödenmeme Gerekçesi
Emekli ikramiyesi ödememe noktasında Sosyal Güvenlik Kurumunun ana gerekçesi;5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 89 uncu maddesinde 17/01/2012 tarih ve 6270 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrasında, (…) Devlet memurluğu hizmeti bulunanlardan, mülga 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden emeklilik,yaşlılık ya da malullük aylığı bağlananlara 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesinin ödeneceği…” şeklinde olmaktadır.
Bu gibi durumlarda SGK tarafından genel olarak; memuriyetin ihraç sebebiyle sona ermiş olması nedeniyle, 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü m.deki kıdem tazminatına hak kazanma şartları bulunmadığından bahisle, birleştirilen hizmet süreleri (SSK,Bağkur) üzerinden emekli aylığı bağlananlara emekli ikramiyesi ödenmemektedir.
Görevden İhraç Olan Memurların En Çok Sordukları Sorular
Görevden ihraç olan memurların akıllarında yer bulan sorulara kısa kısa cevaplar vererek makalemizi noktalayalım.
İhraç olup emekli ikramiyesi alamayanlar ne yapmalı?
Bu soru için öncelikle kişinin görev süresi araştırılmalı sonrasında hakkı var ise tespitler yapılıp hukuki yol belirlenerek kişi, hakkına kavuşturulmalıdır.
Meslekten ihraç olup emekli olamayanların durumu nasıl yürütülmeli?
Bu konu, çalıştığı kurum nezdinde görev süresi tamamlanmış mı, emeklilik hakkı doğmuş mu... vb. hususlar netleştirilerek kişinin süreci yönetilmelidir.
İşinden olan memurun emeklilik ikramiyesi için yapması gerekenler nelerdir?
Sorunlar benzer olsa da hukuki anlamda çok geniş bir yelpaze olduğu için kişinin dosyası uzmanlarca incelendikten sonra izlenecek yola karar verilmelidir.
İhraç olanların emekli ikramiyesi için gideceği mahkeme neresi olmalıdır?
İdare mahkemeleri bu konuda görevlidir. Ancak tavsiyemiz önce uzman avukat tespiti alarak ve bir avukat ile temsil edilerek sürecin yürütülmesidir.
İhraç edilen memur emekli ikramiyesi için nereye başvurur?
Bu ve benzeri sorular uzasa da gidilecek yer SGK'dır. Ancak süreç içinde hep anlattığımız gibi bu süreçlerin hak kaybı olmaması adına avukatlarca yönetilmesi ve bu konuda süreç ve dava usulüne hakim avukatların tercih edilmesi süreçte size ciddi katkı sağlayacaktır.
Genel olarak ihraç olanların emekli sandığına tabi olduklarını düşündüğümüzde görevlerinden ihraç edilmiş memurların;
- Hizmetlerinin tamamı 5434 sayılı Kanuna tabi olanların emekli ikramiyelerini almalarının önünde yasal bir engel yoktur.
- Hizmet birleştirmesi yapmış olanların emekli ikramiyelerinde ise yukarıda belirtildiği şekilde hizmet süresinin dikkatlice incelenmesi gerekmektedir.
İhraç olan memurların emeklilik ikramiyesi alması hususunda çalışan avukat sayısının bir elin beş parmağını geçmediğini düşündüğümüzde bu konuda sorun yaşayan kişilerin iyi bir analiz ile karar vermeleri gerektiği açıktır.
Daha fazla detay için uzman avukat arkadaşlarımızdan bilgi alabilirsiniz.
