İçindekiler
Son yıllarda Sosyal Güvenlik Kurumu firma ve şirketler üzerinde yaptığı çalışmalarla sahte sigortalılık nedeniyle emekliliğin iptali ve sahte sigortalılık tespitlerinde sigorta prim günlerinin silinmesi ve bunlara karşı yapılan itirazlar ve bu konularda açılan davalar son dönemde bir hayli konuşulmaya başlandı. Sosyal devletin gereği olan sigortalılık kimi zaman usulüne uygun olmayan yöntemlerle prim günlerinin tamamlanması ve emeklilik aylığı bedellerine hak kazanılması taleplerini karşılamaktadır. Ancak SGK’nın bu dentimlerinde kimi zaman haksız olarak sigortalılığı iptal edilen kimseler de bulunmaktadır. Bu yazımızda kavramları, sigortalılığı iptal edilenlerin itiraz süreçlerini anlatacağız.
Sahte Sigortalılık Ne Demektir?
Sahte sigortalılık, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından işyerinin ve işin gerçek dışı olduğunun tespitiyle prim günlerinin silinmesidir. Kişiler, hem devletin sunduğu sağlık hizmetlerinden faydalanmak hem de uzun dönem sigorta prim gün sayısını doldurup emeklilik hakkı kazanabilmek amacıyla bu yollara başvurmaktadır. Sahte işyeri olduğu tespiti Sosyal Güvenlik Kurumunca yapılmaktadır. Denetmenlik görevlisi olan memurların yaptıkları teftiş neticesinde ve tespitleri doğrultusunda iş yeri usule uygun olmayan sahte işyeri olarak sisteme kayıt edilmektedir.
Ancak sistemdeki en büyük hata “kurunun yanında yaşın da yanması” olarak tabir edebileceğimiz durumun meydana gelmesidir. İşyerinin külliyen sistemde sahte işyeri olarak tanımlanması, mevcut işyerindeki gerçek sigortalıları da etkilemekte ve hak kayıplarının doğmasına yol açmaktadır. Bir diğer mağduriyet sebebi ise sigortalı hizmetin sahteliğini tespitle görevli olan memurların, taktir yani değerlendirme yapma serbestiyetinin çok geniş olması ve bu kanaat yetkisinin de çoğu zaman hak sahibi vatandaşların aleyhine kullanılmasıdır.
Bu durum zaman zaman ödeme güçlüğü ve bütçedeki mali yükü sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumu’nun giderlerini azaltmak için politik nedenlerle geniş kitlelere uygulanmaktadır. Bu durumda da haklarının iadesi için dava açanlar haklarını geri kazanmakta, geriye kalanlarsa bu duruma katlanmak zorunda kalmaktadır. Vatandaşın hak arayışında büromuz ise mağdurlara başta vicdani bir görev bilinciyle hizmet vermektedir.
Sigortalı Görünen Günlerinizin Silindiğini Nasıl Tespit Edebilirsiniz
Sigortalılar sigorta hizmet dökümlerine; e-devlet üzerinden veya bizzat bulundukları il/ilçenin Sosyal Güvenlik Merkezleri’nden erişebilmektedirler. Hizmet dökümlerinde eğer geçmişte çalıştığınız veya halihazırda sigortalı gösterildiğiniz bir işyeri varsa ve bu işyeri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sahte işyeri olarak tanımlandı ise bu işyerine karşılık görünen günlerin silindiği tespit edilebilir. Bu durumda mağdur olduğunu düşünen vatandaşlarında harekete geçmesi kaçınılmaz olmakta ve SGK'ya karşı davalar açılmaktadır.
Sahte Sigortalılık Tespiti ve Sonraki Süreç
Sahte sigortalılık tespiti ve sonrasında yaşanan süreçi şu şekilde özetleyebiliriz. İptal sonrası sahte olduğu tespit edilen prim günleri emeklilikte dikkante alınmaz, yatırılan primler geri iade de alınamaz. Şayet emekli olunmuşsa ödenen emekli aylıkları faiziyle birlikte geri istenilir. Aynı zamanda görülen sağlık hizmeti bedellerinin de iadesi talep edilir. Bu durum aynı zamanda bir suç unsuru olduğu için ceza davasına muhatap olunma ihtimali bulunmaktadır. Süreç içerisinde 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 204 ve devamı maddeleri maddeleri kapsamında sahteciliğe konu kişiler hakkında Savcılığa suç duyurusunda bulunulmaktadır. Bu durum da yukarıda bahsettiğimiz üzere bir ceza yargılamasına muhatap olunma ihtimalini doğurmaktadır.
İş Yerinin ve Çalışma İlişkisinin Gerçek Olduğu Durumlar
Gerçek dışı işyeri tanımlaması yapılan işyerinde gerçekten sigortalı olarak çalıştıysanız ve iş ilişkisini ispatlayacak delilleriniz varsa hak arayışında bulunmanızda büyük fayda vardır. Zira süreç içerisinde sigortalı hizmet günleriniz, prim günlerinizin silinmesi, geçmişe dair yapılan sağlık harcamalarının faiziyle birlikte tahsili talebi, emeklilik söz konusu olduysa emekliliğin iptali söz konusu olacaktır. Aynı zamanda yukarıda bahsettiğimiz üzere bir ceza yargılamasına muhatap olmanız kaçınılmazdır. Hakların iadesi ve hakkınızda açılan ceza davasından beraat almanız için Sigortalı Hizmetin Tespiti Davası ile delil değerlendirilmesi yapılarak hakların iadesini sağlanması mümkündür. Konu hakkında hak kaybına uğranılmaması için profesyonel desteğin kesinlikle şart olduğunu ifade etmek isteriz.
Emekli Maaşı İptali ve İptale Karşı Açılan Davalar
Emekli maaşınız iptal edildikten sonra bu kararın ardından iptale konu olan durumlara karşı dava açılması durumu ile çok sık karşılaşmaktayız. Yukarıda bahsettiğimiz üzere Sosyal Güvenlik Kurumu incelemesi sebebiyle emeklilik hakkının iptali söz konusu olması halinde maaş hakkının yeniden bağlanması yargılama sürecinde talep edilecektir. Davanın kazanılması halinde ise haksız olarak kesilen emekli maaşları faiziyle birlikte geriye dönük olarak iade edilecektir. Uygulamada, emeklilikten kalan boş zamanlarını değerlendirmek istemeleri ve kendi davalarını kendi yürütme arzuları sebebiyle zaman zaman ciddi mağduriyetler doğmaktadır. Zira mevzu bahis davalar Sosyal Güvenlik Mevzuatı ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nu, Türk Ceza Kanunu uygulamalarını detaylı bilmeyi gerektirdiği gibi aynı zamanda duruşma takibi ve verilecek ara kararlar ile bilirkişi raporlarına cevap vermeyi gerektirir süreçlerdir. Vatandaşların hatalı tercihleri ise bakiye ömürleri ve yaşları nazara alındığında kendileri için maalesef ciddi anlamda yıpratıcı olmaktadır. Bu noktada bir çok teknik inceliğe dayalı olan bu süreçte bir uzman desteği şarttır. Emekli maaşının iptal edilmesi dava prosedürü hakkında büromuzdan bilgi alabilirsiniz.
Sosyal Güvenlik Kurumu Kimlerin Emekliliğini İptal Etmektedir
Kısa ismi SGK olan uzun olarak söylendiğinde Sosyal Güvenlik Kurumu’en yagın olarak sistem üzerinden teftiş yapmakta ve bu teftişte belli kriterlere takılan emeklilerin emekliliğini iptal etmektedir. Bu gerekçerin bir kısmı şunlardır:
- Sahte emeklilik,
- Yurtdışı adresinde ikamet edenlerin Türkiye’deki bir adreste sigortalanması,
- İşyerini gerçek dışı faaliyetleri,
- Kapasite üstü işçi istihdamı,
- Birinci derece yakınların çalışmadığı halde sigortalanması,
- Sektör farklılığı(örn inşaat sektöründe kalfa sıfatıyla kadınların sigortalanması)
- Eğitim uyuşmazlığı sebebiyle yanlış kayıt(Örnek: hukuk fakültesi mezunu olmayan kişinin Avukat olarak sigortalanması) gibi sebepler. Emeklilik maaşı bu veya benzeri nedenler ile iptal olan kişilerin yapması gereken eğer devletin sunduğu yasaların dışında bir yol izlenmediyse burada araştırma sırasında yapılan eksikliklerden ötürü mağdur olduğunuzu düşünüyorsanız yapmanız gereken Arıkan Hukuk Bürosu uzman sigorta avukatları kadrosundan destek almak olmalıdır.