İçindekiler
Araç değer kaybı son yıllarda gündemimize oturan bir kelime olmuştur. Birçok arabanın trafikte karıştığı kazalar sonrası değer kayıpları da bu oranda artmıştır. Araç değer kayıplarında aracın kaza öncesi değeri ile kaza sonrası değeri alınmasına araç değer kaybı demekteyiz.
Araçta Onarım Sonrası Doğan Değer Kaybı
Bir araç ne kadar iyi onarılmış olursa olsun kural olarak kazadan önceki durumuna getirilemez. Bir araç satış aşamasına geldiğinde kaza dolayısıyla doğan onarım bedelleri, ikinci el araç satış reel piyasasında aracın satış bedelinden tenzil edilir. İşte sigorta şirketleri araç değer kaybı bedelinin kusurlu olmayan veya nispeten kusurlu olan mağdur tarafa ödenmesi için araç değer kaybı sigorta maddesini kara yolları zorunlu trafik sigorta poliçesinin içerisine yerleştirmişlerdir.
Halkımızın bu konuda bilinçli olmayışı, imzalanan sigorta poliçelerini okumaması da sigorta şirketlerine sigorta poliçesi imzalanma aşamasında peşinen ödenen bu teminat bedelinin, sigorta şirketlerinin uhdesinde yani cebinde kalmasını sağlar, ancak birazdan anlatacağımız hak arayışı yolları bu sigorta bedelinin yani araç değer kaybının mağdur tarafa ulaşmasını sağlamaktadır.
Her ne kadar sigorta şirketleri tarafından araca onarım sonrası yeni takılan parçaların aracın değerini artırdığı ileri sürülse de bu durumda dahi aracın kazadan önceki durumuna kavuşması oldukça zordur.
Bir yargıtay kararında denildiği gibi, tamamen onarılmış olsa bile, kazaya uğrayan araç tahribatın izlerini taşır; hiç hasar görmemiş araç değerinden düşüktür; bu da sürüm değerinden kaybı sonucunu doğurur. Örneğin, kazaya karışıp hasar almış araç, çok iyi onarılmış, parçaları yenilenmiş olsa dahi satılmak istendiğinde, aracın kaza geçirdiğini öğrenen alıcı istenen parayı vermeyecek; daha düşük bedelle satın almak isteyecek veya almaktan vazgeçecektir.
Araç Değer Kaybının Belirlenmesinde Dikkat Edilen Ölçütler
Aracın kaza tarihindeki hasarsız piyasa değeri ile hasarlı haldeki piyasa değeri arasındaki farkı belirlemek için;
- Aracın üretim yılı
- Aracın hasar geçmişi ve niteliği
- Aracın kilometresi
- Marka ve model bilgisi
- Trafiğe çıkış tarihi
- İkinci el değeri
- İşlem gören parça sayısı
- Değişen parçaların önemi
- Onarım yapan yerin yetkili servis olup-olmaması
- Boya işlemi
Yaşı ve aracın yürüyen aksam denilen bölgesinin almış olduğu hasarlar tüm kapsamı birlikte değerlendirilerek aracın kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa değeri ile kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa değeri arasındaki farka göre değer kaybı hesaplanır.
Araç Değer Kaybında Yargıtay Kararlarından Örnekler
Araç değer kaybı konusunda hesap yapmaya ehil, uzman bilirkişi veya bilirkişi kurulundan tüm dosya kapsamına göre;
- Davacı aracının modeli
- Markası
- Kaza tarihindeki yaşı
- Kilometresi vs.
gibi hususlar göz önünde bulundurularak kaza tarihi itibariyle serbest piyasadaki 2.el piyasa rayiç değeri ile aracın hasarı onarıldıktan sonraki haline göre serbest piyasadaki (hasarsız haliyle) 2.el piyasa değeri arasındaki fark (aradaki farkın değer kaybı olarak kabul edilmesi ) hususlarında ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekir. Bu kural dışında yapılan değerlendirmeler Yargıtay kararları ile uyuşmaz.
Değer Kaybına Uğrayan Araç Satılmışsa Eski Sahibi Hak Talep Edebilir Mi?
Bu soruyu söyle yanıtlamak gerekir. Araç en iyi biçimde onarılmış olsa dahi, kaza geçirmiş araç eksik bir bedelle satılmış olacaktır. İşte “değer kaybı” olarak nitelenen bu eksiklik, zarar sorumlularından istenebilecektir. Ancak satılmış araç için ancak dava yolu ile değer kaybı alınabilmektedir.
Araç Değer Kaybında İzlenen Prosedür
- Araç değer kaybı noktasında talepte bulunabilmek için şu şartların oluşmuş olması gerekir.
- Kazanın son 2 yıl içerisinde meydana gelmiş olması.
- Kazada talepte bulunanın haklılık payının olması şarttır.
- Kaza tespit tutanağı istenir.
- Aracın tamiri yapılmış olmalıdır.
Bu şartları sağlayanlar araç değer kaybı talebinde bulunabilirler.
Hasar Ödemesi İçin Gerekli Bilgi ve Belgeler
- Sigorta şirketine başvuru formu,
- Araca ilişkin hasar ekspertiz raporu
- İlgili hasar fotoğrafları
- Anlaşmalı kaza tespit tutanağı
- Zarar gören aracın ruhsat fotokopisi
- Sigortalı araç sürücüsünün sürücü belgesi fotokopisi
- Mağdur banka hesap bilgileri
- Mağdura ait T.C kimlik numarası/vergi numarası
- Sigortalı aracın ruhsat fotokopisi
Yukarıdaki evraklar standart olup, hasarın özelliğine göre ekstra evraklar talep edilebilir.
Araç Değer Kaybı Nasıl Tahsil Edilir
Yukarıdaki belgelerin kazaya sebebiyet veren ve yüksek oranda kusurlu olan tarafın sigorta şirketine verilmesi halinde, 15 gün içerisinde tarafınıza herhangi bir bilgilendirilmede bulunulmaz ise, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilme veya zararınızın tazmini için dava açabilme hakkına kavuşmuş olursunuz. Sigorta Tahkim Komisyonu dava yolundan daha hızlı ve pratik olması sebebiyle tarafımızca müvekkillerimize tavsiye edilmektedir.
İzleyen süreçte Sigorta Tahkim Komisyonu zararın ödenmesi için tazminata hükmeder ve başvuru ücreti bedelini başvurana ödenmesi kararı ile ile iade eder. Daha sonra bu karar sigorta şirketine icra takibi veya bildirim usulüyle gönderilip ilgili tazminat tahsil edilir.
Değer Kaybı Tahsilatı Yapılamayan Haller
- %100 Kusur durumunun başvuran tarafında olması
- Aracın aldığı yolun 163.000 Km’yi geçmiş olması
- Tek taraflı kazalar
- Kazanın üzerinden 2 yıl geçmiş olması
- Tampon gibi basit giderilebilecek nitelikteki hasarlarında(örneğin hafif çizikler, hafif göçükler)
Motosiklet kazalarında ise genel olarak tazminat ödememesi yapılmamaktadır. Ancak yargı kararı ile ödeme alınabilmektedir. Araç değer kaybı noktasında da bu alanda ekibi olan ve birçok aracın dosyasını çözmüş avukat ile yol almanız sizi kârlı çıkaracaktır.